Περιτονίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή του περιτοναίου, της μεμβράνης δηλαδή που υπάρχει γύρω από τα όργανα της κοιλίας. Η περιτονίτιδα αποτελεί μια επείγουσα ιατρική κατάσταση η οποία απαιτεί άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Σε περίπτωση που ο ασθενής δεν λάβει την απαραίτητη ιατρική φροντίδα, μπορεί να εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές οι οποίες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο ακόμη και την ίδια τη ζωή του.
Ποιες είναι οι κύριες αιτίες εμφάνισης της περιτονίτιδας;
Η φλεγμονή του περιτοναίου μπορεί να οφείλεται σε διαφορετικές αιτίες. Οι κυριότερες από αυτές είναι οι εξής:
- Ρήξη ενός ενδοκοιλιακού οργάνου π.χ. εντέρου, χοληδόχου κύστης
- Μόλυνση λόγω σκωληκοειδίτιδας ή εκκολπωματίτιδας ή έλκους στομάχου
- Περιτοναϊκή κάθαρση για τη νεφρική ανεπάρκεια (λόγω μόλυνσης του εξοπλισμού)
- Οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου (νόσος του Crohn, ελκώδης κολίτιδα)
- Λοίμωξη στην κυκλοφορία του αίματος
- Παγκρεατίτιδα
- Διάτρηση του εντέρου π.χ. ως επιπλοκή μιας κήλης
- Κίρρωση του ήπατος
- Φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
- Τραυματισμός στην κοιλιακή χώρα
- Τραυματισμός μετά από ένα χειρουργείο
- Ενδοκοιλιακή αιμορραγία
Ποια τα συμπτώματα;
Το χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα της περιτονίτιδας είναι ο οξύς και έντονος εστιασμένος πόνος στην κοιλιακή χώρα, ο οποίος γίνεται ακόμη πιο έντονος καθώς ο ασθενής κινείται. Επιπλέον συμπτώματα που μπορεί να παρατηρηθούν είναι:
- Η ναυτία και ο εμετός
- Το πρήξιμο/ η ευαισθησία στην κοιλιά
- Ο γρήγορος καρδιακός παλμός
- Η εφίδρωση
- Η ζάλη
- Η γενικευμένη αδυναμία
- Η διάταση κοιλίας
- Ο υψηλός πυρετός
- Η αδυναμία αποβολής κοπράνων ή αερίων
- Η μειωμένη ποσότητα ουρών
- Η έντονη δίψα
- Η απώλεια της όρεξης
- Τα προβλήματα στην αναπνοή
- Η παρουσία υγρού στην κοιλιά
Τα συμπτώματα της περιτονίτιδας έχουν την τάση να χειροτερεύουν όσο η φλεγμονή παραμένει. Καθώς όμως τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να σχετίζονται και με άλλες παθήσεις, είναι απαραίτητη η άμεση επίσκεψη στον ιατρό, προκειμένου να διαπιστωθεί η αιτία τους και στη συνέχεια να λάβει ο ασθενής την κατάλληλη θεραπεία.
Πώς διαγιγνώσκεται η περιτονίτιδα;
Για τη διάγνωση της περιτονίτιδας, ο ιατρός θα λάβει το ιατρικό ιστορικό του ασθενή και στη συνέχεια θα προχωρήσει σε φυσική εξέταση. Κατά τη φυσική εξέταση θα ελέγξει προσεκτικά την περιοχή για ορισμένες ενδείξεις που υποδηλώνουν την ύπαρξη φλεγμονής. Επιπλέον διαγνωστικές εξετάσεις που μπορεί να απαιτηθούν για τη διάγνωση της περιτονίτιδας είναι:
- Ο υπέρηχος της κοιλιακής χώρας και του θώρακα
- Οι εξετάσεις αίματος και ούρων
- Οι ακτινογραφίες
- Η αξονική τομογραφία
- Η καλλιέργεια υγρού (εάν αυτό βρεθεί στην κοιλιά του ασθενή)
Είναι σημαντικό να σημειωθεί σε αυτό το σημείο ότι η περιτονίτιδα πρέπει να διαγιγνώσκεται και να αντιμετωπίζεται όσο το δυνατόν συντομότερα, καθώς η εξέλιξη της φλεγμονής μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή του ασθενή.
Πώς θεραπεύεται η περιτονίτιδα;
Η περιτονίτιδα αποτελεί μια επείγουσα κατάσταση η οποία απαιτεί άμεση νοσηλεία. Ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισής της είναι η χειρουργική επέμβαση. Ο τρόπος διενέργειας της επέμβασης εξαρτάται από την αιτία της περιτονίτιδας. Αφού καθοριστεί η υποκείμενη αιτία, ακολουθεί η χορήγηση αντιβιοτικών (συνήθως ενδοφλέβια) για την καταπολέμηση της λοίμωξης. Στον ίδιο χρόνο χορηγούνται και αναλγητικά φάρμακα τα οποία είναι ιδιαίτερα βοηθητικά ως προς την ανακούφιση από τον πόνο. Σε περιπτώσεις όπου η περιτονίτιδα έχει προκληθεί από σκωληκοειδίτιδα, διάτρηση στομάχου ή εκκολπωματίτιδα, ακολουθεί η άμεση χειρουργική αντιμετώπισή τους. Κατά την επέμβαση αφαιρείται ο μολυσμένος ιστός μαζί με το μέρος του περιτοναϊκού ιστού που υπέστη σοβαρή βλάβη από τη μόλυνση.
Σε περίπτωση που εμφανίζετε συμπτώματα παρόμοια με αυτά της περιτονίτιδας μην τα αγνοήσετε και αναζητήστε άμεσα ιατρική θεραπεία. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την περιτονίτιδα και την αντιμετώπισής της, ο Γενικός Χειρουργός Γεώργιος Πανούσης βρίσκεται στη διάθεσή σας.