Εξωτερικές αιμορροΐδες: Παράγοντες κινδύνου, συμπτώματα & θεραπεία

Η λίστα των πιο ενοχλητικών, δυσάρεστων παθήσεων είναι δύσκολο να μην περιλαμβάνει τις αιμορροΐδες. Αν και οι αιμορροΐδες συνιστούν φυσιολογικό και αναπόσπαστο τμήμα της πρωκτικής περιοχής καθώς πρόκειται για ένα σύνολο από αρτηρίες και φλέβες στο τελευταίο τμήμα του ορθού και του πρωκτού, πρόβλημα δημιουργείται όταν οι αναπτύξεις αυτές αποκτούν παθολογική διάσταση. Η παθολογική διάσταση αυτή συνίσταται στη διόγκωση του συνόλου αυτού αρτηριών και φλεβών λόγω διαφόρων παραγόντων. Σε αυτή την περίπτωση, πρήζονται και αυξάνονται σε μέγεθος από το αίμα που συσσωρεύεται στο εσωτερικό τους. Τότε, γίνεται λόγος για αιμορροΐδοπάθεια, η οποία αποτελεί κοινή αιτία δυσφορίας και πόνου, επηρεάζοντας την ποιότητα ζωής πολλών ατόμων. Μάλιστα, υπάρχουν τόσο εσωτερικές όσο και εξωτερικές αιμορροΐδες, το οποίο συνεπάγεται ότι ανάλογα με το σημείο εντόπισης διαφέρουν και τα συμπτώματα. 

Τι είναι οι εξωτερικές αιμορροΐδες;

Οι εξωτερικές αιμορροΐδες είναι φυσιολογικά δίκτυα αγγείων και φλεβών που αποτελούν φυσιολογικό μέρος της ανατομίας του πρωκτού. Πιο συγκεκριμένα, εντοπίζονται υποδορίως γύρω από το εξωτερικό στόμιο του πρωκτού. Κύριος ρόλος τους είναι η αποτροπή της διαρροής υγρών. Επί της ουσίας πρόκειται για διεσταλμένα αιμοφόρα αγγεία που έχουν διογκωθεί τόσο ώστε να προεξέχουν. Αυτά σχηματίζονται όταν ασκείται μεγάλη πίεση στις φλέβες του ορθού και του πρωκτού, συνήθως κατά τη διάρκεια της αφόδευσης. Έτσι, προκαλείται οίδημα του ιστού γύρω από τον πρωκτό. Με την πάροδο του χρόνου, οι εξωτερικές αιμορροΐδες μπορεί να γίνονται όλο και πιο ενοχλητικές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την εκδήλωση δυσάρεστων συμπτωμάτων. Μάλιστα, εξαιτίας του ότι αναπτύσσονται εξωτερικά του πρωκτού – αντίθετα από τις εσωτερικές – καθίσταται και πιο εύκολος ο εντοπισμός τους.

Παράγοντες κινδύνου

Τόσο οι εσωτερικές όσο και οι εξωτερικές αιμορροΐδες ενδέχεται να διογκωθούν και να γίνουν παθολογικές εξαιτίας των κάτωθι παραγόντων κινδύνου:

• Χρόνια δυσκοιλιότητα και διάρροια, αφού η πιο κοινή αιτία εμφάνισης αιμορροϊδοπάθειας είναι η επαναλαμβανόμενη καταπόνηση κατά τη διάρκεια των κενώσεων. Αυτή η καταπόνηση προκαλεί συσσώρευση του αίματος στις φλέβες του πρωκτού.

• Εγκυμοσύνη, αφού οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο λόγω της πίεσης της διευρυμένης μήτρας στις πυελικές φλέβες.
• Παχυσαρκία, καθώς η έντονη περίσσεια βάρους αυξάνει την πίεση στην κοιλιακή χώρα και επιβαρύνει τις φλέβες του πρωκτού.
• Παρατεταμένη καθιστική θέση, ιδιαίτερα σε σκληρές επιφάνειες
• Τακτική άρση βαρέων αντικειμένων, η οποία αυξάνει την πίεση στο έντερο και τις φλέβες της περιοχής του πρωκτού.
• Έλλειψη φυτικών ινών στη διατροφή, η οποία μπορεί να επιδεινώσει τη δυσκοιλιότητα και να αυξήσει την πίεση στις αιμορροϊδικές φλέβες.
• Προχωρημένη ηλικία, καθώς με την πάροδο των ετών, οι ιστοί στήριξης γύρω από τον πρωκτό εξασθενούν, προδιαθέτοντας σε αιμορροΐδες.

Συμπτώματα εξωτερικών αιμορροΐδων

Τα συμπτώματα που προκαλούν οι εξωτερικές αιμορροΐδες περιλαμβάνουν:

• Πόνο και δυσφορία, ειδικά κατά τη διάρκεια των κενώσεων, λόγω της ευαισθησίας του δέρματος στην περιοχή.
• Κνησμό και αίσθηση βάρους γύρω από τον πρωκτό 
• Εμφανή διόγκωση ή ανάπτυξη ενός εξογκώματος κοντά στον πρωκτό, ενώ η διόγκωση μπορεί να είναι ευαίσθητη στην αφή.
• Αιμορραγία σε περίπτωση που η εξωτερική αιμορροΐδα ερεθιστεί ή υποστεί τραυματισμό. Βέβαια, η αιμορραγία είναι λιγότερο συχνή στις εξωτερικές αιμορροΐδες σε σύγκριση με τις εσωτερικές.

Θρόμβωση εξωτερικών αιμορροΐδων

Το κυριότερο πρόβλημα που μπορεί να αντιμετωπίσει ένας ασθενής με παθολογικές εξωτερικές αιμορροΐδες είναι να αναπτυχθεί θρόμβωση. Μια θρομβωμένη αιμορροΐδα εμφανίζεται ως ένα επώδυνο εξόγκωμα το οποίο σχηματίζεται από το σχηματισμό ενός θρόμβου αίματος στο εσωτερικό του αιμοφόρου αγγείου. Πέρα από την πρόκληση έντονου πόνου, η κατάσταση αυτή γίνεται αντιληπτή καθώς η περιοχή της διόγκωσης αποκτά μωβ χρώμα και αυξάνεται σε μέγεθος.

Επιλογές θεραπείας για τις εξωτερικές αιμορροΐδες

Η κατάλληλη θεραπεία για τις εξωτερικές αιμορροΐδες εξαρτάται από τη σοβαρότητά τους. Σε πρώτη φάση, γίνεται προσπάθεια συντηρητικής διαχείρισης, με αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών στα πλαίσια της διατροφής αλλά και της κατανάλωσης νερού για την πρόληψη της δυσκοιλιότητας. Επίσης, μπορούν να εφαρμοστούν τοπικά φαρμακευτικά σκευάσματα σε μορφή κρέμας για την ανακούφιση από το οίδημα, τον πόνο και τον κνησμό. Η αποφυγή τέλος του παρατεταμένου καθίσματος και της πολύωρης παραμονής στη λεκάνη της τουαλέτας λειτουργεί άκρως ευεργετικά. Ωστόσο, εάν τα συμπτώματα επιμένουν με αντίστοιχη ή αυξημένη ένταση ή παρουσιαστεί θρόμβωση, η επεμβατική αντιμετώπιση κρίνεται αναγκαία. Σε πρώτη φάση, μπορεί να πραγματοποιηθεί σκληροθεραπεία, η οποία περιλαμβάνει έγχυση σκληρυντικού παράγοντα ο οποίος με τη σειρά του προκαλεί ίνωση και συρρίκνωση της αιμορροΐδας. Άλλη επιλογή είναι η απολίνωση των αιμορροΐδων, τεχνική η οποία συμβάλλει στη μείωση της αρτηριακής παροχής αίματος, διευκολύνοντας τελικά τη συρρίκνωσή τους. 

Η κατεξοχήν χειρουργική τεχνική για την αντιμετώπιση της πάθησης είναι η αιμορροϊδεκτομή, η οποία περιλαμβάνει αφαίρεση των θρομβωμένων αιμορροϊδικών όζων ή μεγαλύτερων εξωτερικών αιμορροΐδων. Η πιο σύγχρονη βέβαια θεραπευτική επιλογή είναι η ελάχιστα επεμβατική αντιμετώπιση των αιμορροΐδων με Laser. Η εφαρμογή θερμικής ενέργειας μέσω του laser συρρικνώνει το διογκωμένο αιμορροϊδικό δίκτυο φλεβών και αγγείων και το επαναφέρει στη φυσιολογική του θέση. οι εξωτερικές αιμορροΐδες μάλιστα αντιμετωπίζονται με εξαιρετικά ποσοστά επιτυχίας μέσω της θεραπείας με laser, εντελώς ανώδυνα κι αναίμακτα, μόνο με τοπική αναισθησία. Ο Γενικός Χειρουργός στην Αθήνα, Δρ. Γεώργιος Πανούσης, αντιμετωπίζει τις εσωτερικές και τις εξωτερικές αιμορροΐδες με την κατάλληλη ανά περίπτωση τεχνική, αποσκοπώντας στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής κάθε ασθενούς.